Budżetowanie

Budżetowanie to proces obejmujący planowanie, tworzenie i zatwierdzanie budżetu, a także późniejszą jego kontrolę (źródło Encyklopedia zarządzania).

Program Finanse domowe 2 wspiera proces budżetowania a dane składające się na raport Realizacja budżetu pobierane są z kilku innych modułów.
Trzeba mieć to na uwadze aby dobrze zaplanować budżet i aby poprawnie przeprowadzać późniejsze jego kontrole.

Jeżeli w ustawieniach programu popatrzymy na opis modułu Realizacja budżetu, przeczytamy, że:

Moduł Ograniczenia wydatków

Pierwsza część procesu budżetowania obejmuje planowanie i tworzenie budżetu.
Za tę część odpowiadają moduły Ograniczenia wydatków i Szacowanie przychodów.

Jak widać z powyższego opisu, nie można uruchomić modułu Realizacja budżetu bez załączonego modułu Ograniczenia wydatków i Szacowanie przychodów.
Jest to celowe działanie, ponieważ zakładane kwoty wydatków, wyświetlane w raporcie Realizacji budżetu ustawiane są w module Ograniczenia wydatków. Podobnie z zakładanymi kwotami przychodów widocznymi w tym raporcie. Zakładane kwoty przychodów widoczne w raporcie Realizacja budżetu ustawiane są w module Szacowanie przychodów.
Gdyby kwoty te nie były ustawione, realizacja budżetu nie przedstawiałaby danych - raport byłby pusty.

W module Ograniczenia wydatków ustawiamy górne kwoty wydatków dla poszczególnych kategorii/podkategorii, których nie chcemy przekroczyć.
Innymi słowy w module Ograniczenia wydatków ustawiamy ile pieniędzy chcemy przeznaczyć na daną kategorię/podkategorię w poszczególnych okresach rozliczeniowych.

Zakładana kwota wydatków, widoczna w raporcie budżetowym, jest sumą wszystkich zakładanych kwot wydatków (kwot ograniczeń) ustawionych w module Ograniczenia wydatków dla kategorii wydatków. Kwoty podkategorii są pomijane.

W lewej części ograniczeń wydatków znajduje się drzewo kategorii. Po wybraniu kategorii, w prawej części okna wyświetla się lista dostępnych okresów rozliczeniowych w konkretnym roku.
Zakładane kwoty wydatków (kwoty ograniczeń) można przenosić z jednego roku do drugiego, mając np. ustawione kwoty dla kategorii i podkategorii na rok 2017 bardzo łatwo można je przenieść na rok 2018.
Zakładane kwoty wydatków ustawiane są na kategorie/podkategorie wydatków w skali okresu rozliczeniowego i w obrębie jednego roku - w obrębie jednego roku prowadzony jest też najczęściej proces budżetowania.
Proces kontroli budżetu odbywa się w skali okresu rozliczeniowego (najczęściej jest to miesiąc), dzięki temu łatwiej można zareagować na wszelkiego rodzaju odchylenia zaistniałe między tym co zakładaliśmy a tym co jest w rzeczywistości.

Moduł Szacowanie przychodów

W module Szacowanie przychodów podajemy szacowane kwoty przychodów w okresach rozliczeniowych.
Jeżeli użytkownik lub użytkownicy, mają stałe wielkości przychodów, wpisują kwotę przychodów i ustawiają ją wszystkim okresom rozliczeniowym.
Jeżeli użytkownik lub użytkownicy mają zmienną kwotę przychodu, np. uzależnioną od sprzedaży, wpisują szacowaną kwotę przychodów poszczególnym okresom rozliczeniowym.

Moduł Ewidencja wydatków/przychodów

W modułach tych dodawane są wydatki i przychody. To wydatki i przychody wpływają na realizację budżetu, to je kontrolujemy kontrolując budżet.
Dodatkowo w ewidencji wydatków, po ustawieniu kwot ograniczeń (powyższy moduł Ograniczenia wydatków), w kolumnach Wykorzystanie budżetu na okres i Wykorzystanie budżetu na rok widnieje "postęp" z jakim zbliżamy się do założonej kwoty.
Ustawiając kwoty ograniczeń, w ewidencji wydatków na bieżąco widać, czy nie przekroczono założonego budżetu - jest to ciągła kontrola naszego budżetu w czasie rzeczywistym.

Moduł Planowanie płatności

Moduł do Planowania płatności pozwala na dodawanie planowanych wydatków i przychodów, które jeszcze się nie dokonały, ale wiemy że nadejdą i będą miały miejsce.
Mowa jest tutaj o płatnościach jednorazowych, nie takich, które cyklicznie się powtarzają.
Np. jest lato a planujemy w październiku zakup opon zimowych. Wydatek taki nie zdarza się często, nawet nie co roku, zatem jest to jednorazowy planowany wydatek.

Warto zauważyć, że planowane płatności wyświetlane są w zestawieniach wydatków i przychodów - można to wyłączyć w ustawieniach programu.
Na powyższym zrzucie widać jedną planowaną płatność (pierwszy wiersz w tabeli). Jest on wyszarzony ponieważ płatność ta nie jest jeszcze dokonana.
Jest to płatność powiązana z podkategorią Ryby. Zestawienie wydatków (powyższa tabela) zawiera już wydatek powiązany z podkategorią Ryby dodany dnia 2018-03-10. Widać, że wydatek ten wpłyną na realizacje budżetu.
Planowany wydatek (pierwszy wiersz w tabeli) nie wpływa na nic, ale warto brać go pod uwagę kontrolując budżet.

Moduł zlecenia stałe

W module do zleceń stałych definiowane są wydatki i przychody, które powtarzają się cyklicznie.
Zlecenia stałe wyświetlane są w zestawieniach wydatków i przychodów - można to wyłączyć w ustawieniach programu.
Na powyższym zrzucie z ewidencji wydatków widnieje jedno zlecenie stałe - ostatni wiersz w tabeli - zlecenie wyróżnione jest odpowiednim kolorem.
Zlecenia stałe, podobnie jak planowane płatności, nie wpływają na realizację budżetu ale warto wziąć je pod uwagę kontrolując budżet.

Moduł realizacja budżetu

Moduł Realizacja budżetu zbiera dane ze wszystkich powyższych modułów i prezentuje je w formie raportu.

Kontrola budżetu prowadzona jest dla okresu rozliczeniowego.
Kwota wydatków zakładana wyliczana jest jako suma wszystkich zakładanych kwot wydatków (kwot ograniczeń) ustawionych w module Ograniczenia wydatków dla kategorii wydatków. Kwoty podkategorii są pomijane.
Kwota wydatków rzeczywista to suma wszystkich wydatków z ewidencji wydatków.
Kwota przychodów zakładana to szacowana kwota przychodów ustawiona w module Szacowanie przychodów.
Kwota przychodów rzeczywista to suma wszystkich przychodów z ewidencji przychodów.
Salda to różnice między poszczególnymi kwotami.
Domyślnie planowane płatności i zlecenia stałe nie są brane pod uwagę, ale można je uwzględnić załączając odpowiednio opcje Uwzględnij planowane płatności i Uwzględnij zlecenia stałe.

W taki oto sposób aplikacja Finanse domowe 2 realizuje proces budżetowania.